Blijdschap, boosheid, bedroefd en bang; de 4 b’s; de belangrijkste emoties van de mens. Ieder mens heeft voortdurend te maken met een aaneenschakeling van één of meerdere van deze emoties. Gepaste uiting hiervan is gezond en kan soms ontzettend opluchtend of zelfs helend werken. Emoties kunnen ons aanzetten tot positieve daden. Maar wie emoties opkropt raakt op den duur gefrustreerd, geprikkeld of zelfs ziek, emoties kunnen dus ook zeker leiden tot negatieve daden en agressie. Maar hoe bestempelen mensen agressie en emotie?
Positieve of negatieve emoties
We hebben vaak de neiging om emoties te bestempelen als iets ‘positiefs’ of ‘negatiefs’, maar iedere afzonderlijke emotie vervult een belangrijke rol. Het feit dat bijvoorbeeld een klant of debiteur boos, gefrustreerd of verdrietig is hoeft niet meteen iets negatiefs te zijn. Deze emoties kunnen, mits ze goed aangepakt worden, juist positief uitpakken. Wanneer wij direct het ticket ‘negatief’ aan deze emoties hangen, zal dit in grote mate onze houding en reactie ten opzichte van die persoon bepalen. Je kunt je voorstellen dat de situatie vaak eerder verslechtert dan verbeterd.
In de context van agressie denken wij vaak als eerste aan de emoties boosheid of verdriet, maar ook angst en zelfs blijdschap kunnen de oorzaak zijn van agressie. Denk maar aan schadeveroorzakende relschoppers die feestvieren omdat hun favoriete team kampioen is geworden. Agressie kan dus door vele verschillende soorten uit de hand gelopen emoties geactiveerd worden.
Agressie is geen emotie, agressie is een bewuste keuze. (Er zijn hier uiteraard ook uitzondering, denk bijvoorbeeld aan psychische aandoeningen.) Agressief gedrag mag dan ook nooit geëxcuseerd worden als iets waar de boosdoener geen controle over heeft. Dit inzicht is belangrijk, het vormt namelijk de basis van het de-escaleren.
Onze aanpak probeert agressie preventief voor te zijn door emoties te ontladen voordat deze omslaan in agressie. We doen dit met behulp van het Agressie Spectrum Model, hier vertellen we de komende weken meer over.
