Het is alweer december, een mooi moment om aan de slag te gaan met het bedenken van doelen, om deze vervolgens in januari te starten ;). De komende maand helpen we je graag bij het stellen van doelen. Daarom starten we deze week met als maandthema: doelen stellen. Met vandaag: Inzicht in je eigen gedrag.
Doelen gaan over het veranderen van ongewenst gedrag. Voor het veranderen van gedrag lopen we verschillende fases door. De vijf fases van gedragsverandering. Voor het zo ‘makkelijk’ en ‘snel’ mogelijk veranderen van gedrag vraagt iedere fase iets anders van jou en van jouw omgeving. Makkelijk en snel tussen aanhalingstekens omdat gedrag veranderen (bijna) nooit makkelijk en snel gaat. We lopen de vijf fases door en geven je een aantal tips hoe je hier (als omstander) mee omgaat.
Fase 1 De ontkennende fase; De fase waarin (zoals de naam al zegt) het ongewenste gedrag wordt ontkend. Iemand ziet zijn eigen gedrag niet in en raakt vooral geïrriteerd wanneer iemand anders over dit gedrag begint. In deze fase heeft pushen geen zin. Deze persoon heeft eerst een aanleiding nodig om te willen veranderen.
Wanneer deze aanleiding (de zogenoemde ‘cue to action’) plaatsvindt komt iemand terecht in de tweede fase; de bewuste fase. De fase waarin iemand zich bewust is van het probleem en start met het nadenken over verandering. Je kunt in deze fase bijvoorbeeld de voor- en nadelen van het ongewenste en gewenste gedrag afwegen. Wanneer iemand in jouw omgeving in deze fase zit kun je deze persoon helpen bij het afwegen van de voor- en nadelen.
De derde fase is de preparatie fase. Iemand maakt plannen om daadwerkelijk het gedrag te veranderen. Een belangrijk onderdeel van deze fase is het inwinnen van informatie over de daadwerkelijke verandering. In deze fase is het dan ook belangrijk om hulp te vragen of, wanneer iemand anders zich in deze fase bevindt, hulp aan te bieden.
Na de derde fase is het tijd voor actie, fase vier is dan ook de actie fase. Vanuit het maken van plannen naar het uitvoeren van deze plannen. Deze fase zal nooit zonder tegenslagen gaan, delen wat er in je omgaat is ontzettend belangrijk in deze fase.
De laatste fase, maar zeker niet de makkelijkste fase, de onderhoudende fase. Van het gewenste nieuwe gedrag een gewoonte maken. Een fase waarin vaak tegenslagen voorkomen. Daarom blijft het continu belangrijk nieuwe informatie in te winnen, de voor- en nadelen af te wegen en hulp te blijven vragen.
Helaas komt er bij gedragsverandering ook nog vaak een zesde fase kijken. Niet helemaal de zesde fase omdat deze fase ieder moment kan optreden. Dit noemen we de terugvalfase. Zoals ik al benoemde, gedrag veranderen gaat nooit makkelijk en snel, de terugvalfase is bijna niet te voorkomen. De kunst; een terugval zien als een leerpunt om vervolgens het gewenste gedrag zo snel mogelijk weer op te pakken.
Is er gedrag dat jij wilt veranderen? In welke fase zit jij als je kijkt naar dat gedrag en wat betekend dat voor wat je nodig hebt om het gedrag daadwerkelijk te veranderen?
